Ten artykuł dotyczy opowiadania. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa..
Mniejsze zło – opowiadanie wchodzące w skład tomu Ostatnie życzenie.
Treść
Geralt jak to na wiedźmińskim szlaku podróżował po świecie w poszukiwaniu zajęcia. Po drodze na pobliskiej grobli zabił grasującą na bagnach kikimorę. Akurat niedaleko znajdowało się miasto o nazwie Blaviken. Był to rok 1231. Liczył na to, że dostanie za nią trochę grosza, gdyż tamtejszy wójt imieniem Caldemeyn był jego starym znajomym. Wójtowi brakowało jednak funduszy, dlatego też nie zapłacił wiedźminowi. Zaproponował mu jednak, by zaniósł stwora do ich czarodzieja, Mistrza Iriona. Irion, który okazał się kolejnym znajomym, znał Geralta i zaprosił go do swojej wieży na pogawendkę.
Stregobor opowiedział wiedźminowi swoją historię. Otóż przed laty( około roku 1212) pojawiła się pewna przepowiednia tzw. "Przekleństwo Czarnego Słońca" głosząca, że mutantki opanują świat. Dlatego też czarodzieje zaczęli je tępić, zamykając w wieżach i zabijając przy tym wiele niewinnych dziewczyn. Jedną z mutantek była księżniczka Renfri. Stregobor przekazał treść przepowiedni jej macosze, księżnej Adeli, której bardzo pasowała taka sytuacja. Miała ona bowiem własne dzieci, które mogły po niej dziedziczyć, nie potrzebna jej była pasierbica, która była pierwsza do tronu. Wysłała więc łowczego, by zabił dziewczynę, lecz ten zginął, próbując wcześniej ją zgwałcić. Renfri uciekła, przyłączyła się do bandy siedmiu gnomów z Mahakamu i razem napadali na kupców. Nazywano ją Dzierzbą, gdyż swoje ofiary wbijała na pal. Któregoś dnia bandyci pokłócili się o łupy i zasztyletowali się nawzajem. Przeżyła tylko Renfri. Stregobor odnalazł ją i gdy Dzierzba próbowała go zabić zamknął ją w krysztale. Na jej szczęście pewien książę zdołał zdjąć z niej czar i zabrał do swojego ojca. Ten zaś wziął ją na tortury, ponieważ ostrzył sobie ząbki na ukryte przez nią łupy. Przy torturach był drugi syn, który zabił ojca, uwolnił Renfri i mianował ją swą faworytą. Teraz Renfri (która zdołała uodpornić się na magię) ze swoją nową sześciosobową bandą, w której skład wchodzili:pół elf Civril, bracia bliźniacy Vyr i Nimir, zwalisty osiłek Piętnastka, Nohorn z blizną biegnącą przez cały policzek i herszt bandy Tavik zaczęli ścigać Stregobora. Trzy razy go odnaleźli i trzy razy zdołał im uciec. Teraz skrył się w Blaviken, lecz i tu został wytropiony. Czarodziej poprosił Geralta, by zabił Renfri, gdyż jest ona potworem w ludzkiej skórze. Próbował go przekonać, że musi wybrać mniejsze zło i zabić Renfri, która jest groźniejsza niż on. Wiedźmin odmówił, gdyż zawsze próbował zachować neutralność. Uważał bowiem, iż Stregobor i Dzierzba są równie źli.
Wiedźmin wrócił do karczmy. Od Caldemeyna dowiedział się, że Renfri i jej banda przybyli do Blaviken. Nie można ich tknąć, gdyż mają list żelazny od suwerena tych ziem, który zakazywał ich nawet zadrapać, grożąc śmiercią. Mogą robić co chcą i nikt ich za to nie ukarze. Geralt rozmawia z Renfri. Nakazuja mu ona wynosić mu się z miasta i nie mieszać się w jej prywatne porachunki. On próbuje ją przekonać, by zostawiła w spokoju Stregobora i oświadcza, że jeśli w swej zemście skrzywdzi niewinnych ludzi, to ją zabije. W nocy Dzierzba odwiedza Geralta w jego pokoju. Chce przekonać go, by wybrał mniejsze zło i zabił Stregobora. Wiedźmin cały czas utrzymuje, że zło jest jedno, choć sam zaczyna w to wątpić. Renfri opowiada mu o tym, co musiała przejść przez Stregobora. W końcu zgadza się wyjechać z miasta. Wspomina również, że dla maga ma tzw. "tridamskie ultimatum". Para spędza ze sobą noc.
Rano Geralt spotyka się z wójtem, który pokrótce opisuje mu wszystkich zbójów. Jeden z nich dopuścił się okrutnego mordu na tridamskim promie. Otóż on i jego kamraci schwytali tamtejszych pielgrzymów i zagrozili zabiciem ich, jeśli król nie wypuści z więzienia ich kolegów. Król odmówił i zbóje zaczęli wycinać zakładników, aż władca ustąpił. Stąd też wzięło się określenie "tridamskie ultimatum". Geralt poznał w końcu straszną prawdę. Renfri go okłamała, nie wyjedzie z miasta. Wiedźmin obiecał sobie, że nie będzie drugiego Tridam.
Wiedźmin zaczął biec na plac, gdzie czekała na niego banda Dzierzby z propozycją przyłączenia się do ich sprawy. Odmówił i zbóje zaatakowali go. Po krótkiej, lecz równie dynamicznej i krwawej walce Geralt zabija napastników. Wraca Renfri. Oświadcza, że Stregobor wyśmiał jej ultimatum i powiedział, że może wybić całe Blaviken i okoliczne wsie, a on i tak nie wyjdzie z wieży. Geralt i Renfri staczają ze sobą ostateczny pojedynek, lecz nie z korzyścią dla dziewczyny. Dzierzba ginie. Stregobor po zakończeniu walki wychodzi z ukrycia i postanawia zrobić sekcję. Geralt kategorycznie nie pozwala na to i każe mu się wynosić. Na niechętną, ale stanowczą prośbę Caldemeyna Geralt wyjeżdża z miasta i już nigdy do niego nie wraca.
Tytuł utworu nawiązuje do wyboru mniejszego zła, jakiego musiał dokonać wiedźmin.
Bohaterowie
- Geralt z Rivii
- Stregobor, znany jako Mistrz Irion, czarownik
- Renfri, znana jako Dzierzba, córka Fredefalka, księcia Creyden, z powodu podejrzeń o mutacje została usunięta z dworu książęcego i poddana eksperymentom, przywódczyni grupy wojowników
- Caldemeyn, wójt Blaviken
- drużyna dowodzona przez Renfri, w skład której wchodzili Vyr, Nimir, Nohorn, Tavik, Civril oraz Piętnastka
Ciekawostki
- Na podstawie opowiadania powstał komiks o tym samym tytule, wydany w roku 1993 nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka (ISBN 0867-1338). Autorami scenariusza są Andrzej Sapkowski i Maciej Parowski, rysunków - Bogusław Polch.
- Fabuła opowiadania została zaadaptowana przez Michała Szczerbica w scenariuszu wyreżyserowanego przez Marka Brodzkiego filmu Wiedźmin, a także dziesiątego odcinka powiązanego z nim serialu. Geralta zagrał Michał Żebrowski, Renfri Kinga Ilgner a Stregobora Olgierd Łukaszewicz.
Źródło
Na podstawie analogicznego hasła na wikipedi.